[ Pobierz całość w formacie PDF ]
niektorych przypadkach mielismy trudnosci w odroznieniu tego, co nalezy do
kontrrytualnosci, a co do prawdziwej innowacji.
Odnosnie dzisiejszego chrzescijanstwa jak i codziennych rytualow, stwierdzilismy polaczenie
oczekiwan i odmowy. Odmowa dotyczy stylu egzystencji fizycznej i duchowej powstalej z
apologii reguly i zakazu przyjemnosci. Nadziej zmierza w kierunku ponownego
przygotowania sie na spotkanie blizszego oraz do wymiany czulosci, wreszcie do
nieokreslonego uczucia wsparcia sluzacego jako mediator miedzy pragnieniem a regula,
miedzy stylami wyrazu. I to wlasnie stanowi problem rytualow innych lub odnowionych,
zdolnych do utrzymania funkcji symbolicznej, najwazniejszej dla kazdej spiolecznosci.
Wzrastajace zainteresowanie szerokiej publicznosci etnologia i historia tlumaczy zreszta
nostalgie za czasami i miejscami, w ktorych ta funkcja wydawala sie egzystowac wraz ze
wszystkimi swoimi konsekwencjami.Wielkie ozywienie tworcze, ktore wedlug Durkheima
nastapilo na poczatku wieku, jak dotad zrodzilo jedynie autokratyczne, perwersyjne ideologie
i rytuologie. One rowniez rozbudzily, podczas krotkiej i utopijnej eksplozji,
wspolbiesiadnosc, lecz wydaje sie, ze pojecie szczescia zbyt latwo mylono z niespelnionym
pragnieniem, ktorego zabranialy normy moralne.
Zyjemy w czasach, w ktorych wahadlo rytualnosci w spoleczenstwach przemieszcza sie
niepewnie, nie przyjmujac ekstremalnych polozen. Szukamy nowych rytualow poprzez proby,
zludzenia i upadki. Liczne obrzedy lokalne utrzymuja sie na poziomie zgrupowan,
stowarzyszen, nawet spotkan lub jednodniowych sesji i swiadcza o nieuchronnym dazeniu
grup ludzkich do rytualizowania zachowan. Powstaje jednak pytanie, czy bedziemy
swiadkami wykrystalizowania sie bardzo ogolnych form rytualnych o bogatej symbolice. U
progu trzeciego tysiaclecia wszelkie prognozy traca sens, ale stawka jest bezsprzecznie
wielka, gdyz dotyczy sensu regulacji, emocji oraz doswiadczen spolecznych.
Bibliografia:
Bastide R., Le sacre sauvage, Payot, 1975.
Bettelheim B., Les blessures symboliques, Gallimard, 1971 (wydanie polskie: Rany
symboliczne: rytual inicjacji i zazdrosc meska, przel. i wstep D.Danek, Warszawa 1989).
Bourdieu P., Les rites comme actes d'institution, [w:] Actes de la Recherche en Sciences
sociales, 1982.
Bril B., Etude analytique des invariances du rituel, These de Doctorat, Paris V, 1977.
Caillois R., L'homme et le sacre, Gallimard, 1950.
Cassirer E., La philosophie des formes symboliques, Ed. Minuit, 1972.
Cazeneuve J., Sociologie du rite, PUF, 1971.
Chiva I., Aujourd'hui les rites de passage, [w:] Rites de passage aujourd'hui, voir ci-apres.
"Communication", nr 46, Parure, pudeur, etiquette, Seuil, 1987.
Cusenier J., Segalen M., Ethnologie de la France, PUF, seria "Que sais-je?", nr 2307.
De Heusch L., Le sacrifice dans les religious africaines, Gallimard, 1986.
Douglas M., De la souillure (pollution et tabou), Maspero, 1971.
Durkheim E., Les formes elementaires de la vie religieuse, reedycja PUF, 1912, (wydanie
polskie: Elementarne formy zycia religijnego: system totemiczny w Australii, przel.
A.Zadrozynska, wstep E.Tarkowaska, Warszawa 1990).
Eliade M., Initiations, rites, societes secretes, Gallimard, 1976.
Favret-Saada J., Les mots, les sorts, la mort, Gallimard, 1977.
Frazer J.-G., Le rameau d'or, Libr. Geuthner, 1935, (wydanie polskie: Zlota galaz, przel.
H.Krzeczkowski, przedm. J.Lutynski, Warszawa 1962).
Freud S., Totem et Tabou, Payot, 1947. - L'avenir d'une illusion, reedycja PUF, 1971.
Girard R., La violence et le sacre, Grasset, 1972. Des choses caches depuis la fondation du
monde, Grasset, 1978.
Goffman E., Les rites d'interaction, Ed. Minuit, 1975.
Hervieu-Leger D., Vers un nouveau christianisme, Cerf, 1986.
Isambert F., Rites et efficacite symbolique, Cerf, 1979. - Le sens du sacre (fete et religion
populaire), Ed. Minuit, 1982.
Isambert F. i Terrenoire, Atlas de la pratique religieuse en France, Ed. CNRS, 1980.
Levi-Strauss C., Le totemisme aujourd'hui, PUF, 1962, (wydanie polskie: Totemizm,
przel.A.Ateinsberg, Warszawa, 1968),
Anthropologie structurale, t.I, Plon, 1958, (wydanie polskie: Antropologia strukturalna,
[ Pobierz całość w formacie PDF ]