[ Pobierz całość w formacie PDF ]
rozbudowa ró\nych typów szkolnictwa), które stworzyły podstawy
nowoczesnych społeczeństw;
- korzystanie z wzorów, technologii i kapitałów japońskich;
- wykorzystanie wysokiej wydajności pracy i ograniczenie nadmiernego
zatrudnienia i wzrostu płac;
- stworzenie ekonomicznych ułatwień do prowadzenia gospodarki
(prawodawstwo, polityka podatkowa, preferencje dla kapitału obcego);
- interwencjonizm państwowy połączony ze stabilną władza polityczną
partii demokratyczno-liberalnych.
20.. Społłeczno- kullturowe skutkii cywiilliizacjjii
20. Społeczno- kulturowe skutki cywilizacji
20 Spo eczno- ku turowe skutk cyw zac
przemysłłowejj
przemysłowej
przemys owe
Rozwój kojarzy się na ogół ze zmianą, lub ruchem, któremu podlega sama
cywilizacja. Kiedy na przykład mówimy, \e coś się zmienia, w po\ądanym przez
nas kierunku, to rozumiemy, \e przechodzi do stanów, lub form bardziej
zło\onych, ulepszonych. Ciąg takich procesów ( zmian ), zmierzających ku
stanowi bardziej doskonałemu, nazywamy postępem. Postęp jest więc
szczególnym przypadkiem rozwoju, polegającym na ciągłym doskonaleniu.
Rozwój zaś szczególnym przypadkiem ruchu. Ruch ( rozwój ) mo\e być
postępowy, prawidłowy, wsteczny, zło\ony, zmienny. Ruch wsteczny nazywamy
niekiedy regresem. Rozwój regresywny to rozwój wsteczny, który mo\e
prowadzić, lub doprowadzić do uproszczenia do uproszczenia rozmaitych części
cywilizacji, a nawet do jej unicestwienia.
Cywilizacyjny rozwój społecznego oznacza pewien etap rozwoju
społecznego przeciwstawiany barbarzyństwu. Sama * cywilizacja * natomiast, to
stan kultury, całokształt dorobku materialnego i duchowego, wytwarzany w
trakcie rozwoju. Dorobek ten jest następnie przekazywany z pokolenia na
pokolenie. Proces dziejowy zaÅ›, oznacza zmiany zachodzÄ…ce w kolejnych stadiach
rozwoju cywilizacji.
63
Istnieją ró\ne podziały i klasyfikacja cywilizacyjnego rozwoju
społeczeństwa. Współczesne cywilizacje określane są najczęściej w oparciu o
poziomy rozwoju nauki, techniki i przemysłu, świadczenie usług, produkcji i ich
roli w zaspokajaniu potrzeb społecznych. Mówimy wtedy o następujących trzech
fazach rozwoju, którym podlegają poszczególne społeczeństwa:
1. rozwój autonomiczny ( niezale\ny ),
2. rozwój współzale\ny,
3. rozwój zale\ny.
Rozwój autonomiczny ( niezale\ny ) jest dzisiaj raczej mało spotykany.
Opiera się on na całkowitej samowystarczalności jednostek w zamkniętych
obszarach \ycia społecznego lub politycznego. Towarzyszy temu
samowystarczalność ekonomiczna, którą w czystej postaci spotyka się dzisiaj
jedynie w społeczeństwach plemiennych, na przykład w Afryce i Nowej Gwinei.
Rozwój współzale\ny opiera swoją istotę na równoprawnym charakterze
stosunków gospodarczych, społecznych, politycznych, nawet kulturalnych,
występujących między ró\nymi społecznościami państwowymi, czy
regionalnymi. Ten typ stosunków ( tak zwanych podmiotowych ) jest
charakterystyczny dla krajów wysoko uprzemysłowionych, na przykład w Europie
Zachodniej. Opierają one swój rozwój na ekwiwalentnej ( równowa\nej )
wymianie, korzystnych kontaktach politycznych oraz wszechstronnym
przenikaniu ( dyfuzji ) wzorców i wartości kulturowych, istotnych dla ka\dej z
kooperujących stron ( państw, narodów, społeczności ).
Rozwój zale\ny opiera się na układzie państw i krajów słabo rozwiniętych
z krajami wysoko rozwiniętymi. Stosunki te występują głównie w sferze
gospodarczej, rzutując inne płaszczyzny \ycia społecznego. W sferze politycznej
rozwój taki oznacza wywieranie presji przez silniejszych na słabszych. W sferze
kulturowej mówi się nawet o tak zwanym gwałcie symbolicznym. Pod pojęciem
tym kryje się dezintegracja siły narodowej pod wpływem obcych stylów \ycia. W
sferze ekologicznej taki rozwój mo\e oznaczać przenoszenie tak zwanych
brudnych przemysłów z krajów wysoko uprzemysłowionych do krajów wysoko
uprzemysłowionych do krajów słabiej uprzemysłowionych.
Rozwojowi zale\nemu mo\e towarzyszyć modernizacja. To znaczy
jednostronny układ przenoszenia pewnych elementów cywilizacji ze
[ Pobierz całość w formacie PDF ]